Wie Lomm nadert, ziet al vanaf een afstand: het gezicht van het dorp is door de hoogwatergeul met bypass weer naar de rivier gericht. Ook wist het archeologisch monument van de 15e eeuwse watermolen zich aan de vergetelheid te onttrekken. En dat is zeker niet het enige dat Teunesen samen met Terraq (DCM) hier bereikt heeft. De hoogwatergeul zorgt voor een flinke verlaging van het waterpeil van de Maas. Tegelijkertijd ontstaat er een nieuw groot natuurgebied. De bypass levert ook nog eens een bijzonder recreatiegebied op. Met aanlegsteigers voor bootjes, fiets- en wandelpaden – veel omwonenden brengen hier graag hun vrijetijd door.
“Het is prachtig geworden hier, en dat is te merken”, zegt voorzitter Jac Ewalts van dorpsraad Lomm. “Eigenlijk zijn er nu al maatregelen, zoals borden met gedragsregels, nodig om de drukte in goede banen te leiden. De bypass van de hoogwatergeul is een van de grootste successen in de samenwerking tussen de inwoners en DCM. Op mooie dagen komen er honderden bezoekers die ook al in tentjes overnachten, terwijl het gebied bestemd was voor kleinschalige recreatie.”
Rond de eeuwwisseling was de aanleg van de hoogwatergeul Lomm een van de eerste onderdelen van het project Zandmaas: de hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling in Midden- en Noord-Limburg in combinatie met zand- en grindwinning.
De eerste zorgen van de lokale bevolking bij de aanleg werden gehoord en door goed samenspel tussen de Delfstoffen Combinatie Maasdal (DCM) en de omwonenden zijn de inwoners nu in hun nopjes met het resultaat: meer waterveiligheid en nieuwe recreatie en natuur. Op zomerse dagen wordt aan het zandstrandje maar wat graag verkoeling gezocht.
De afgraving van het gebied heeft ook een grafplaats met 60 graven en een cultplaats voor rituele en religieuze handelingen uit de ijzertijd (800 tot 12 voor Christus) opgeleverd die volgens archeologen van nationaal belang is.
De aanleg van de hoogwatergeul kost de belastingbetaler bijna niets: het werk wordt voor het grootste deel betaald uit de verkoop van zand en grind.
Zoals het er nu naar uitziet, duurt het werk tot 2024. De beoogde waterveiligheid is gerealiseerd. In samenspraak met de Dorpsraad in Lomm is er aan de noordzijde van de hoogwatergeul een bypass gemaakt: dat is in feite een tweede uitstroomopening van de geul in de Maas.
De uitvoering is in handen van de Delfstoffen Combinatie Maasdal (DCM). Teunesen en grindproducent Terraq werken samen in die combinatie. Het gaat om een zogenaamd zelfrealisatieproject, dat DCM voor eigen rekening en risico uitvoert. Rijkswaterstaat en Stichting het Limburgs Landschap zijn betrokken bij de aanleg van de hoogwatergeul. In de drijvende zandfabriek worden het zand en grind verkoop klaar gemaakt. De drijvende zandzuiger en de zand- en grindklasseerinstallatie zijn volledig elektrisch en verbruiken 100 procent groene stroom.
Het metsel- en betonzand en grind worden boven water gehaald via een zuiginstallatie. Het materiaal wordt per schip afgevoerd. De afgegraven bovenlaag in het gebied is verzameld in een zogenaamde dekgrondberging. Deze grond is tijdelijk in depot gezet en wordt straks gebruikt voor de afwerking van het gebied.
De hoogwatergeul en bypass zorgen voor een verlaging van het waterpeil van de Maas met twaalf centimeter en een recreatiegebied van 17 hectare. Daarnaast ontstaat er langs de hoogwatergeul een honderd hectare groot rivier gebonden natuurgebied dat in eigendom en beheer komt van Het Limburgs Landschap. De Stichting gaat het gebied beheren met grote grazers.
DCM ziet mogelijkheden voor een verdere recreatieve ontwikkeling van het gebied in combinatie met extra zandwinning. Dit in combinatie met de aanwezige bebouwing rondom de Voort.
Meer info via
